Yara İyileşmesi

Yara İyileşmesi

Yara İyileşmesi süreci dokularımızda ya da organlarımızda başlamış olan veya rejenerasyon yani yeniden yapılandırma dönemi olarak isimlendirilebilecek bir dönemdir. Yara İyileşmesi süreci çeşitli sistemsel fizyolojik durumları da tetiklemektedir. Bunun neticesinde yara bölgesinin etrafında ki veya uzaklarında ki bölgelerde bile organ ve dokularda etkileşime neden olabilmektedir.

Yara İyileşmesi vücuttaki savunma mekanizmasının yaralanmalara karşı göstermiş olduğu genel bir cevaptır. Bu cevap kapsamında vücutta farklı sistemik mekanizmalar da uyarılmaktadır. Yara iyileşeme süreçleri iç ya da dış organlar fark etmeksizin gerçekleşmektedir. Ancak vücudun dışında gerçekleşen iyileşme süreçleri gözlemlenebilme açısından en önemli bölgedir.

Yara iyileşmeleri sürecini çeşitli evrelerde gözlemleyebiliriz. Bu evreler birbirine bağımlı şekilde gerçekleşip ortak sonuçlar doğurabilir. Bu evrelerden biraz bahsedecek olursak;

1. İnflamasyon yani iltihaplanmaya karşı başlayan süreç
2. Proliferasyon yani hücrelrin çoğalması ya da artması süreci
3. Remodeling yani yeniden şekillendirme

Yara İyileşmesi Tipleri nelerdir?

1. Birincil Yara İyileşmeleri Süreci: Yaralanma sürecinin hemen ardında yara alan bölgenin kenarları birbirine yaklaştırılır, bu yaklaştırma işlemi çeşitli bantlama veya doku yapıştırıcıları aracılığı ile yapılırlar. Bu iyileşme sürecinde fazla doku kaybı yaşanmaz.
2. İkincil Yara İyileşmeleri: Bu süreçte yara almış yer bilinçli bir şekilde açık olarak bırakılmaktadır. Yaralanmanın kendiliğinden iyileşmesi için müdahale edilememektedir.
3. Tersiyer Yara İyileşmeleri Süreci: Yaralanmaya uğramış bölgenin bir süre açık bırakılıp daha sonrasında birincil iyileşme sürecinin uygulanması şeklindeki durumdur.

Yara iyileşmeleri süreçlerinde çeşitli durumlar iyileşmeyi etkileyebilir. Bu durumları şu şekilde sıralayabiliriz; İrradiyasyon, immünsupresyon, steroidler, malnitrasyon, protein eksikliği, vitaminler, esansiyel yağ asitleri, çinko, bakır, yaşlılık, iskemi…

Kontaminasyon sürecini engellemek amacıyla oluşabilecek skar dokusunda büyük ölçekte kozmetik başarıya ulaşmak amacıyla ve fonksiyon bozukluklarının önüne geçebilmek amacıyla yumuşak doku yaralanmaları kısa süre içerisinde tedavi edilmelidir.

Yaraya müdahale ederken anestezi, hemostaz, yabancı cisim temizliği, irrigasyon ve debridman uygulanmalıdır. Bu durum yarların kapatılması için hazırlık sürecidir. Doku bütünlüğünü koruyabilmek amacıyla bu süreçler yaranın kapatılması ile devam eder. Yara kapatmak için dikiş dahil süreçler söz konusudur. İlgili sağlık personeli tarafından yaralar düzenli şekilde temizlenip pansumanlanmalıdır.